In de vorige aflevering plaatsten we de radiatoren in de leefruimte. De kleuren stemden we af op onze muurafwerking, om ze zo subtiel mogelijk in het interieur te integreren. En we werkten de vloer nog af, door de overgangsprofielen te installeren. In deze aflevering gaan we over tot de opbouw van het zwevend bureau. We maken het meubel volledig zelf op maat en werken het af met eikfineer, wat zal zorgen voor een luxueuze maar ook natuurlijke uitstraling. Beginnen doen we met het bureaublad. Tony We hebben nog een supermooie ruimte om iets te ontwerpen. We gaan voor een bureau gaan. Redelijk strak, en met wat bergruimte. Twee kastjes, en das voldoende. We moeten wel rekening houden met schakelaars, met radiatoren… dus een goeie afmeting is hier heel belangrijk. Om deze hoek in de leefruimte optimaal te benutten, willen we er een bureau plaatsen, dat zowel de nodige werkruimte als extra opbergmogelijkheden zal bieden. Om aan al deze eisen te kunnen voldoen, kun je hiervoor zelf een meubel op maat maken. Een eerste stap bij maatwerk bestaat uiteraard uit het opmeten. Dit is belangrijk om de situatie waarvan je vertrekt zo goed mogelijk in beeld te brengen. In dit geval moet er bijvoorbeeld rekening gehouden worden met de locatie van stopcontacten en schakelaars… Maar ook met de hoogte van de radiator en de positie van de stroomkabel. Want deze informatie is bepalend voor hoe je alles kan gaan vormgeven en wat er precies mogelijk is. Hiermee kun je dan aan de slag om je meubel te gaan ontwerpen. Zoek inspiratie online, breng je ruimte in kaart en giet dit alles samen in een mooi en werkbaar geheel. In deze fase bepaal je ook wat je in je bureau zal integreren. Wil je lades? Extra opbergmogelijkheden? Of andere extra features? Het definitieve ontwerp vorm je dan om tot een bruikbaar plan. Maak aan de hand daarvan ook je houtlijst en zaagplan op, zodat je het nodige hout kan bestellen en het eventueel al deels op maat kan laten maken. In dit geval willen we een stevig, maar ook natuurlijk ogend meubel, en kiezen we als basismateriaal voor MDF-platen van 18 mm dik, die afgewerkt zijn met een laagje eikfineer van 0,5 mm. Dit is praktisch om mee te werken, is goedkoper dan massief hout, en geeft tegelijk wel het gevoel van echt eik te zijn. Doordat elke plank aan weerszijden met fineer bedekt is, heeft die dus ook een A- en B-kant. De kant met het minste noten – en dus de mooiste kant – is de A-kant. ▪ = MDF met eik-fineer (19 mm dik) Bepaal voor jezelf wat je de mooiste zijde vindt en gebruik deze als zichtbare zijde, zoals hier dus als bovenkant van het bureaublad. Een eerst stap is het op maat maken van de verschillende onderdelen voor het bureaublad. Een goed zaagblad is uiterst belangrijk als je met maatwerk bezig bent. Want het is niet de zaag, maar de kwaliteit van je zaagblad die de kwaliteit van je eindresultaat zal bepalen. Controleer dus eerst of dit nog bruikbaar is, en vervang het indien nodig. Kies een blad geschikt voor hout. Hoe meer tanden het heeft, hoe fijner en strakker je zaagsnede zal zijn. Uiteraard is ook de diameter van het zaagblad belangrijk… En de dikte. Ten slotte moet je nog rekening houden met de grootte van het gat. Zodat het perfect op je zaag past. Is de opening te groot, dan kun je eventueel nog een verkleiningsring gebruiken om dit bij te passen. Het overgrote deel van het zaagwerk gaan we hier met de invalzaag doen, omdat we lange stukken moeten aanpakken. Met behulp van een geleider – en een verlengstuk – kun je hiermee grote afstanden mooi recht zagen. Wil je de plank meteen in verstek zagen, gebruik dan een lange plank als geleider. Zet de zaag eerst in de juiste hoek, 45 graden… En positioneer je zaagblad dan zo dat die precies op het uiteinde van de plank het verstek zaagt. Meet op hoe ver de zool van de invalzaag in die positie van het uiteinde van je plank zit. Op die afstand moet je nu je geleider – een rechte plank – plaatsen. Meet gedetailleerd op op verschillende punten en klem de geleiderplank vast op je werkstuk met een aantal lijmklemmen. Doe regelmatig een check-up om te controleren of de positie perfect goed zit. Daarna kun je het verstek gaan zagen door met de invalzaag langs de geklemde plank te bewegen. Zo maak je in één beweging het lange stuk plaat in verstek. Sluit een stofzuiger aan op je machine, zodat je proper kan werken. Eens het verstek gezaagd, kan het stuk op maat gemaakt worden. Volgens het plan moet deze voorste strook van het bureaublad 12 centimeter hoog zijn. De onderkant van dit stuk hoeft niet in verstek en kun je dus gewoon zagen. Zet het zaagblad van de invalzaag daarvoor weer in rechte positie en stel ook de diepte in. Een diepte van 20 is prima bij deze plaat van 19 mm dik. Leg uiteraard wel een plank onder je werkstuk tijdens het zagen, zodat je niet in je werkbank zit. Zet eerst de 12 centimeter uit en tel er dan de maat van je zaag bij. Dit gaat om de afstand van de zool tot het zaagblad, wat hier 17 centimeter bedraagt. Zo weet je op welke positie je de geleiderplank moet vastklemmen. Voor je definitief zaagt, is het altijd goed een kleine testsnede te maken en dit even na te meten. Indien nodig kun je de positie van je geleider dan nog wat bijregelen tot de maat perfect goed zit. De plank moet sowieso nog iets ingekort worden, dus de testsnede kan in dit geval geen kwaad. Daarna kun je het stuk definitief op maat zagen. Meet uiteindelijk nog eens na ter controle. Ook het bovenblad van het bureau moet nu nog in verstek gezaagd worden. Dit doe je volgens dezelfde werkwijze. Zorg er uiteraard wel voor dat je het verstek in de juiste richting zaagt, volgens welke zijde van je blad de bovenkant is. Daarna volgt een belangrijk moment… Tijd om te checken of het verstek tussen het bovenblad en de voorste strook past! Is het antwoord ja? Dan heb je al een eerste belangrijke hindernis overwonnen! In de voorzijde van het bureau worden er lades geïntegreerd, daarom moet deze dunne strook nog onderbroken worden. Aan de hand van het plan kun je de verschillende benodigde stukken gaan opmeten en aftekenen. Let er natuurlijk op dat je de opmetingen vanaf de juiste kant begint… En trek je lijn steeds door met de winkelhaak, zodat je perfect haakse stukken bekomt. Kort het overtollige deel van de plank dan eerst af… En nummer alle stukken in volgorde, want het is belangrijk dat je dezelfde volgorde aanhoudt tijdens de plaatsing, zodat de houtnerf mooi doorloopt. Daarna kun je het frontpaneel gaan verzagen. Welke zaag je hiervoor gebruikt, maakt in principe niet uit, zolang je zaagblad maar goed is! En je mooi recht zaagt. Wij gebruiken hier weer de invalzaag, maar een afkortzaag kan ook perfect dienst doen bij deze smalle stukken. Om de zichtbare kopse kanten van de platen nu af te werken, gebruik je ook fineer. Dit is hout dat in dunne laagjes van een stam wordt gesneden. Fineer bestaat in verschillende diktes en maakt eigenlijk optimaal gebruik van een stam, waardoor er minder zaagverlies is dan bij massief hout. Het biedt met andere woorden een milieubewuster alternatief, dat ook voordeliger is, maar behoudt wel de natuurlijke uitstraling en kenmerken van echt hout. Het fineer wordt op een plaatmateriaal – in dit geval MDF – aangebracht, waardoor het tegelijk heel stevig is én je het uitzicht van massieve planken bekomt. De zaagzijdes moet je daarom wel nog aanpakken, zodat ook die de houtstructuur afwerking krijgen. Je kan zelf kiezen van welke houtsoort je fineer gebruikt. Hier opteren we voor eik. Snijd stroken op maat van de dikte van je planken, met wat marge… Met contactlijm kun je dit dun laagje eik nu gaan vasthangen. Bij dunne stroken als deze vormt dit een prima stevige bevestiging. Begin met zowel de kopse kant van je plaat, als de achterzijde van het bijhorende stukje fineer met lijm in te strijken. Doe dit voor alle zichtbare kopse zijdes van het frontpaneel van je bureau. Het is wel belangrijk hierbij proper te werken. Gebruik een klein reststukje hout om de contactlijm aan te brengen en zorg dat je niet morst, zodat je werkblad proper blijft. Eens de lijm handdroog is, en dus droog aanvoelt, breng je beide onderdelen op elkaar aan. Duw goed aan. Gebruik eventueel opnieuw een stukje hout om zorgvuldig aan te strijken, zodat de ondergrond en het fineer overal goed contact maken. Op die manier zit deze afwerklaag onmiddellijk vast. Daarna moet je de randen nog gaan bijwerken. De snelste manier om de uitstekende delen fineer weg te halen is met de bovenfrees. Doe dit wel voorzichtig, zodat je niet te veel wegneemt en de onderliggende plank daardoor beschadigt! Een alternatieve manier is het afsnijden van het overschot met een mes. Zorg dat dit voldoende scherp is en zorg dan wel voor een goede bescherming van je werkblad. Eenmaal de grootste randen weggewerkt zijn, moet je de hoeken áltijd nog afwerken met schuurpapier. Zo zorg je voor een strakke aansluiting tussen de verschillende zijdes en breek je de hoekjes, zodat die minder vatbaar zijn voor beschadiging. Tegelijk neem je eventuele overtollige lijm aan de randen weg. Dit zou vlekken kunnen veroorzaken, want daar zou je olieafwerking niet op hechten. Gebruik een middelgrof schuurpapier van bijvoorbeeld korrel 100. En doe het schuren in een schuine beweging, zodat je het fineer niet weer losmaakt. Ook een aantal verstekzijdes van het voorpaneel moeten nog afgewerkt worden met fineer, zoals bijvoorbeeld de schuine bovenzijde van de ladefronten. Zo zal dit ook proper ogen bij het openen van de lades. Het kan handig zijn je plank of fineer op de rand van je werkblad te leggen bij het inlijmen. Zo voorkom je dat er lijm op je werkblad en dus de buitenkant van je plank of fineer zou geraken. Bij het werken met de bovenfrees moet je er trouwens op letten om met het wieltje van de frees langs je plank te bewegen, zo zal je het uitstekende deel netjes weghalen. Neem hiervoor je tijd en doe dit niet overhaast, want het is snel gebeurt dat je de randen iets te hevig aanpakt… Bij het schuren moet je niet enkel oppassen dat je schuine bewegingen maakt… je moet het schuurblokje ook steeds naar binnen toe bewegen. Anders riskeer je het randje af te kraken. Beweeg naar binnen toe, hef op en doe dan weer hetzelfde, zonder het blokje dus heen en weer te wrijven. Het van buiten naar binnen toe werken heeft als bijkomend voordeel dat je er de naad extra mee dicht duwt. Eens je de verschillende onderdelen van de voorzijde afgewerkt hebt, ga je die op het bovenblad opstellen. Je begint uiteraard bij stuk één… Dat je netjes op zijn plaats positioneert en met wat tape voorlopig ter plaatse houdt. Markeer waar dit stuk eindigt en plaats er dan het tweede stuk tegen. Voorzie een naadje tussen beide onderdelen, zodat er voldoende speling is voor de lade om vlot open en dicht te gaan. Zo doe je nu verder tot de volledige voorzijde van het bureaublad uitgestald is. Ook waar je laatste stuk eindigt, breng je nog een markering aan, want het bovenblad moet nog op de juiste breedte afgezaagd worden. Doe dit nog niet vooraf, maar hanteer deze werkwijze, want je weet vooraf nooit precies hoeveel extra ruimte de fineerafwerkingslagen zullen innemen. Meet dit nog eens na. In principe zou de maat wel moeten kloppen met je tekening. Duid nu eerst nog met de winkelhaak aan waar de lades precies zitten. Dit moet je weten, want waar de ladeopeningen zijn, moet het verstek aan het bovenblad ook nog afgewerkt worden met fineer. Deze zijde zal immers zichtbaar zijn als de lade open staat. Nadat je alles minutieus hebt afgetekend, kun je de opstaande stukjes weer weghalen. Volgende stap is het afkorten van het bovenblad. Zet je markering haaks over op de volledige diepte van het blad met de winkelhaak. Is die niet groot genoeg, dan kun je de haak verlengen met een rechte lat. Positioneer je geleider dan in functie van die lijn… Stel je zaagdiepte juist in… En zaag. Zorg er wel voor dat er een plank onder je werkstuk ligt! En werk veilig. Dit uiteinde van het bureaublad moet nog in verstek gezaagd worden, want dit is de vrije hoek aan de gangzijde en komt dus niet tegen een muur. Het verzagen doe je op de gebruikelijke manier. Let er uiteraard wel op dat je het verstek in de juiste richting voorziet en draai je bureaublad indien nodig om. In dit geval is het uiterst belangrijk dat je tijdens het verzagen niet te veel van het uiteinde wegneemt, anders zou de maat van je blad niet meer kloppen. Je moet met je zaagsnede perfect op de hoek uitkomen. Het heel precies plaatsen van de geleiderplank is dus essentieel. Zorg ook dat die haaks ligt, zodat je in een rechte hoek werkt. Het stuk dat je afkortte, en dat dus om de hoek komt, moet nu eveneens van een verstek voorzien worden. Ook bij het zagen van een verstek kun je trouwens een testsnede maken. Een tip die we hierbij kunnen meegeven: Als je na het testen je geleiderplank wil verplaatsen, zet je beter eerst een lijntje op de initiële positie, zo zie je hoeveel je de plank aan het opschuiven bent, anders heb je geen referentie. Zorg ook dat je verstek nog niet te ver komt. Beter in het begin iets te weinig wegnemen en dan bijsturen, dan omgekeerd, want dat is onomkeerbaar. Maak dit stukje dan nog op maat volgens de dikte van je bureaublad, op 12 centimeter dus. Om alle stukken aan de voorzijde te kunnen fixeren, zijn er nog dwarse steunen nodig. Die kun je maken in gewone MDF en moeten geen fineerafwerking hebben, want ze zitten toch onder het blad en zijn niet zichtbaar. Zaag eerst zo’n strook MDF op de juiste hoogte volgens de dikte van het bureau. Dit is 12 centimeter, min 18 milimeter – de dikte van je bovenblad. De breedte van elk stuk pas je gewoon ter plaatse af. Hou het dus op zijn plaats en teken af waar het bureaublad eindigt. Trek daar nog 18 mm van af, want ook aan de achterzijde zal nog een extra lat komen. Maak daarna de nodige dwarse steunlatten op maat. Die zullen dus haaks op het voorpaneel komen en het geheel de nodige stevigheid geven. Daarnaast zijn deze ook nodig om later de ladegeleiders op te kunnen bevestigen. Maak ten slotte nog de achterste band op maat en check of alles past. In deel twee van deze aflevering stellen we het bureaublad verder samen. We bevestigen alle op maat gemaakte onderdelen stevig aan elkaar met lamellen of schroeven en lijm… En we bouwen de lades op.